Podczas nadzwyczajnego posiedzenia Sejmu posłowie przyjęli projekt ustawy w sprawie ratyfikacji decyzji, która umożliwiłaby uruchomienie unijnego Funduszu Odbudowy.
Sejm we wtorek zajmował się rządowym projektem ustawy o ratyfikacji unijnej decyzji o zasobach własnych, dotyczącej Funduszu Odbudowy. Po godzinie 18 posłowie głosowali i opowiedzieli się za ratyfikacją.
Głosowało 456 posłów. 290 głosowało za, 33 przeciw, a 133 się wstrzymało.
Z klubu PiS głosowało 231 z 233 posłów, 211 było za, a 20 przeciw. W głosowaniu nie wzięło udziału dwóch posłów.
Z klubu Koalicji Obywatelskiej głosowało 128 ze 130 posłów. Poparcie wyraził jeden poseł, nikt nie głosował przeciwko. 127 posłów z KO wstrzymało się od głosu, a dwóch nie głosowało.
Z klubu Lewicy głosowali wszyscy z 47 posłów. Za było 46 z nich, jeden się wstrzymał.
Z klubu Koalicji Polskiej głosowało wszystkich 23 posłów. Za było 22, jeden się wstrzymał od głosu.
Udział w głosowaniu wzięło wszystkich pięciu posłów Polski 2050. Wszyscy byli za.
Z klubu Kukiz'15 udział w głosowaniu wzięło wszystkich czworo posłów. Za było dwóch, przeciwko – jeden. Jeden wstrzymał się od głosu.
Z koła Polskie Sprawy wszyscy troje parlamentarzyści wstrzymali się od głosu.
Wśród 11 posłów Konfederacji wszyscy wzięli udział w głosowaniu. Zgodnie zagłosowali przeciwko.
W głosowaniu wzięło udział czworo posłów niezrzeszonych. Trzech z nich zagłosowało za, jeden był przeciw.
_____________________________________________________________________________________________
PYTANIA I ODPOWIEDZI WS. FUNDUSZU ODBUDOWY
- Co to jest Fundusz Odbudowy?
To europejski instrument odbudowy gospodarczej o wartości 750 mld euro, który ma pomóc naprawić bezpośrednie szkody gospodarcze i społeczne spowodowane pandemią koronawirusa. 390 mld EUR to pomoc bezzwrotna. 360 mld EUR to pożyczki. Polska z tej kwoty otrzyma łącznie 250 mld złotych. Fundusz Odbudowy powstał z inicjatywy Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim.
- Co to jest Decyzja w sprawie systemu zasobów własnych?
To decyzja w sprawie finansowania Funduszu Odbudowy oraz wieloletniego budżetu UE na najbliższe siedem lat. Wymienia ona źródła finansowania Unii. Kończy proces tworzenia wieloletniego budżetu EU. Decyzja ta musi być ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie.
- Co to jest Krajowy Plan Odbudowy?
To krajowy dokument planistyczny i strategiczny zawierający plan wydatkowania środków z Funduszu Odbudowy oraz reform strukturalnych. Priorytety KPO są wyznaczone przez Unię Europejską. KPO jest przedstawiany do zatwierdzenia przez Komisję Europejską. Komisja zatwierdza wypłatę poszczególnych transz środków. Realizacja KPO jest kontrolowana przez Parlament Europejski i unijne służby antykorupcyjne.
- Co będzie głosowane w Sejmie?
Sejm będzie głosował projekt ustawy ratyfikującej decyzję Rady UE ws. systemu zasobów własnych.
- Jakie będą skutki przegranego głosowania?
Jeśli Polski parlament nie wyrazi zgody na ratyfikację Polska zablokuje przyjęcie budżetu UE i wypłatę środków z Funduszu Odbudowy dla wszystkich państw członkowskich. Pomocy nie otrzymają nie tylko obywatele Polski, ale również Włosi, Francuzi, Czesi.
- W oparciu o jaką większość odbędzie się głosowanie?
W 2015 Sejm RP ratyfikował decyzję ws. systemu zasobów własnych zwykłą większością głosów (tzw. duża ratyfikacja). Część ekspertów stoi na stanowisku, że zeszłoroczna decyzja ws. systemu zasobów własnych, ze względu na jej zakres, powinna być ratyfikowana większością 2/3 głosów w Sejmie i Senacie (tzw. wielka ratyfikacja). W mediach pojawiły się głosy, że rząd może podjąć próbę ratyfikacji na poziomie Rady Ministrów i Prezydenta z pominięciem parlamentu.
- Czy możliwe jest powtórzenie głosowania?
Nie ma formalnych przeciwskazań do ponownego wniesienia przez rząd projektu ustawy ratyfikacyjnej. Z drugiej strony nic nie obliguje rząd do takiego kroku. Taka sytuacja nigdy wcześniej nie miała miejsca.
- Co to jest warunkowość wypłaty środków?
W grudniu 2020 Unia Europejska przyjęła rozporządzenie w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii. Komisja Europejska uzyskała dzięki niemu możliwość zablokowania wypłaty środków, gdy są one wydatkowane niezgodnie z celem.
- Kto będzie wydawał środki z Funduszu Odbudowy?
Środki powinny zostać rozdzielone do końca 2023 roku. Płatności powinny zostać zrealizowane do końca 2026 roku. Oznacza to, że decyzje o podziale środków zostaną w większością przypadków podjęte przez obecny rząd. Ale inwestycje będą one realizowane przez rząd następny.
- Jaki jest stosunek Klubu Lewicy do KPO?
Po szerokich konsultacjach społecznych z organizacjami społecznymi i samorządami posłowie Lewicy przekazali rządowi kilkanaście poprawek do KPO. Klub Lewicy był jedynym klubem parlamentarnym, który zgłosił swoje pisemne uwagi do KPO.
26 kwietnia Robert Biedroń, Włodzimierz Czarzasty i Adrian Zandberg sformułowali sześć postulatów zmieniających KPO w kierunku zgodnym z wartościami Lewicy. Wystosowano również zaproszenie do strony rządowej do podjęcia rozmów na temat postulatów Lewicy.
27 kwietnia delegacja rządowa na czele z premierem przybyła do Sejmu i spotkała się z delegacją parlamentarzystów Lewicy. Strona rządowa zaakceptowała 6 postulatów Lewicy. Dzięki działaniom Lewicy:
- Minimum 30 proc. środków z KPO trafi do samorządów.
- 850 milionów euro wesprze szpitale powiatowe.
- 300 milionów euro trafi do najbardziej pokrzywdzonych przez kryzys branż gospodarki.
- Zabezpieczone zostaną pieniądze na budowę 75 tys. tanich mieszkań na wynajem
- Komitet Monitorujący, złożony się m.in. z samorządowców i związków zawodowych, będzie kontrolował wydatkowanie środków i zgłaszał nieprawidłowości do Komisji Europejskiej.
- Powstanie jasny plan wydatkowania i zapis gwarancji w dokumentach wysłanych do Komisji Europejskiej
- Czy Lewica w rozmowach z rządem mogła zgłosić postulaty wykraczające poza KPO?
Rozmowy z rządem dotyczyły wydatkowania środków unijnych. Zgłaszając postulaty dotyczące wydatkowania tych środków istniał mechanizm weryfikacji spełnienia obietnic przez rząd. Spełnienie postulatów może być weryfikowane przez wpisanie ich do KPO, który zostanie przesłany do Komisji Europejskiej. Nie istniał mechanizm weryfikacji spełnienia innych postulatów.
- Jak Lewica będzie głosować w sprawie ratyfikacji Decyzji Rady UE ws. systemu zasobów własnych?
Decyzja zostanie podjęta po przesłaniu do Sejmu do projektu ustawy ratyfikacyjnej i zakończeniu procesu legislacyjnego w komisjach sejmowych. Lewica nie zgodzi się na żadne poprawki wykraczające poza sam mechanizm ratyfikacji Decyzji Rady UE. Warunkiem poparcia ustawy ratyfikacyjnej jest przesłanie przez rząd do Komisji Europejskiej projektu KPO zawierającego spełnione postulaty Lewicy.
__________________________________________________________
Tekst red. Jacka Żakowskiego - autor jest publicystą "Polityki", szefem katedry dziennikarstwa Collegium Civitas.